Her halde çocuklarının eğitimine önem vermeyen aile yoktur. Fakat çocuk eğitiminde yapılan önemli hatalar nedeniyle maalesef çocuklarda özgüven eksikliği, sabırsızlık, doyumsuzluk ve duygusal bozukluklar ortaya çıkabiliyor.
Çocuk eğitimi son derece önemlidir ki ebeveynler çocuklarının kendi ayaklarının üzerinde durması, başarılı bireyler ve topluma faydalı insanlar olması için çokça çabalıyor. Uzman desteği almaktan kaçınmıyorlar. Zira bir çocuk bir insan bir insan bir toplum demektir.
Biz de çocuk eğitiminde yapılan önemli hatalar nelerdir bu noktada faydalı olabilecek noktaları başlıklar halinde araştırarak sizler için derledik.
Çocuk Eğitiminde Yapılan Yanlışlar
Çocukları Başkaları ile Kıyaslamak
Belki de çocuk yetiştirmede en sık yapılan hatalardan birisidir. Ya hırslandırmak için ya kusurlu buldukları hataları göstermek için çocuklar kıyaslanarak ideal çocuk hedefleniyor.
Unutmayalım ki her çocuğun kendine özgü yetenekleri vardır. Başka çocuklarla kıyaslanan çocukta kendini yetersiz hissetme hissiyatı ve öfke oluşabilir. Hatta depresyona bile girebilir.
Yapmamız gereken şey çocuğun başarılı olan, olumlu ve iyi yanlarını ön plana çıkarmaktır. Çocuğu olduğu gibi kabul etmeli ve yeteneklerinin ortaya çıkması için uygun koşullar sağlanmalıdır.
Söylediklerini Kendisi Yapmamak
Bütün aileler çocuklarının dürüst olmasını isterler. Çocuklarının yalan söylemesi hoşlarına gitmez. Unutmayın çocuklar ailelerinden ne görürlerse onları uygularlar siz dürüst ve tutarlı olun ki çocuklarınızda sizin gibi dürüst olsun. Siz kendi yapmadığınız şeyleri onlardan beklemek ne kadar doğru olur.
Ayrıca tutarlı olmak çok önemlidir. Aynı olaylara farklı tepkiler göstermek çocuğunuzun kafasının karışmasına ve nasıl davranması gerektiğine karar verememesine neden olur.
Sorulara Cevap Vermemek
Çocuklarınızın sorduğu sorular sizi bezdirebilir. Çocukları başınızdan savmak yerine onlara mantıklı cevaplar vermeye gayret etmeliyiz. Eğer çocuğunuzun sorularından kaçarsanız onun kendisini değersiz hissetmesine neden olabilir.
Çocuklar hangi yaşta olursa olsun çocukların sorularını cevapsız bırakmayın, hatta bilelim ki bu sorular bize fırsattır. Çünkü çocukların algısı açık ve anlatacaklarımızı pür dikkat dinleyecek seviyededir.
Eğitimini Başkalarına Havale Etmek
Kendi evlatlarımızı bizden daha iyi düşünecek biri yoktur. Çocuklarla vakit geçirmek onlarla aranızdaki bağı kuvvetlendirir. Bundan dolayı mümkün oldukça çocuklarınızın eğitim hayatında aktif rol oynayın.
Sevgi ve ilgi çocuk gelişiminde en temel ögelerdendir. Çocuğunuzu sizden daha iyi sevecek ilgi gösterecek birisi var mı? Cevap hayırsa çocuğunuzun eğitiminde aktif rol alın.
Bir Dediğini İki Etmemek
Uzmanlar hiçbir çaba göstermeden uğraşmadan her istediğini alan çocukların memnuniyet eşiğinin çok yüksek olduğunu ve bu çocukları mutlu edebilmenin çok zor olduğunu söylüyor.
Çocuğunuzun her istediğini hemen yapmak onun şımarmasına ve kolaya alışmasına neden olabilir. Veya tam tersi hiçbir şeyin yapılmaması da sevgisizliğe neden olabilir. Ortayı bulmak en iyisidir. Çocuğa sorumluluk vermek ve kurallar koymak ile bir şeyler elde edebileceğini göstermek en iyi taktiktir.
Söz Verip Sözünü Tutmamak
Çocukların hafızası iyidir ve verilen sözleri unutmazlar. Bu nedenle onları geçiştirmek için asla söz vermeyin. Çocukların hafızalarında ve duygularında bir yer vardır ve sözleri not alırlar. Şunu dedi ama yapmadı” diye kaydederler.
Mesela bir alışveriş merkezindesiniz. Gezerken bir oyuncak istedi. Sonra alacağız ya da dönüşte alaşım şeklinde geçiştirmeyin. Şayet almayacaksanız ona güzelce anlatarak ikna edin.
Bu şekilde devam ederse çocuğun size olan inancını kırılır. Daha ne söyleseniz fark etmez ve çocuğunuz size inanmamaya başlar. İnanmadığı için söz verseniz bile zaten yapmaz ki der. Bu istenmeyecek bir durumdur.
Başkalarının Yanında Eleştirmek
Uzmanlar azarlanan, hor görülen ve sevgiden yoksun büyüyen çocukların sağlıklı bir kişiliğe sahip olamama ihtimalinden bahsediyorlar. Onlara söylenen “sakarsın”, “beceriksizsin” ve “tembelsin” gibi söylemlerin çocuğun özgüvenine ciddi zarar verdiğini ifade ediyorlar.
Unutmayalım ki çocuğunun kişiliğini değil; davranışlarını eleştirelim. Duygularına değil davranışlarına sınır koyalım. Ama özgüvenli çocuk için bunda da ölçülü ve yapıcı yapmak gerek. Çocuğunun eksik yönlerini ona ona yol gösterici olarak tamamlayalım.
Sözünü Kesmek veya Dinlememek
Çocuk eğitiminde yapılan önemli hatalar konusundan birisi de çocuk bir şey anlattığı sırada sözünü kesmek veya onu susturmaktır. Çocuk kaç yaşında olursa olsun ve ne anlatırsa anlatsın onu dinlemeyi, sözünü kesmemeye özen göstermeliyiz.
Bizler hemen onu keserek nasihat etmeye başlıyoruz. Bu yanlış bir davranıştır. Bırakalım çocuk kendisini duygularını anlatsın. Hatta sorular sorarak ona fırsat verelim. Sonra göreceğiz ki zaten o bizden nasıl davranması gerektiğini soracaktır.
Sevgi Göstermemek
Çocuk eğitiminde onun beslenmesi, uykusu ve tuvalet eğitimi kadar sevginin de önemli bir yeri vardır. Onları öpmek ve sarılmak kadar rahatlatıcı ve iyi hissettiren çok az şey bulunmaktadır. Yapılan bir araştırmada yetimhanelerdeki çocukları en çok endişelendiren ve eksik olan şey; dokunmak, sarılmak ve sevme hisleri olduğu görülmüştür.
Bebek ve küçük yaşlarda belki sevme az çok oluyor ama yaş ilerledikçe maalesef azaldıkça azalıyor. Unutmayalım ki baskıcı bir ortamda, şefkat gösterilmeyen yerlerde ve ebeveyn sevgisi olmadan sarılmadan büyüyen çocuklarda ciddi psikolojik travmalar görülebiliyor.
Araştırmalar çocukların 4-5 yaşlarına gelene kadar onları uyandırırken öpmenin ve sarılmanın önemini ortaya koyuyor. Duygusal zekâsı yüksek çocuklar yetiştirmek istiyorsak bu noktada çaba göstermemiz gerekiyor.
Çocuğa Mahremiyeti Öğretmemek
Mahremiyet eğitimi cinsel eğitimden daha kapsamlıdır. Çocuk mahremiyet eğitiminin amacı cinsel bilgileri öğrenmekle birlikte kendisinin ve diğer insanların özel alanının farkına varmak. Bu eğitimle başka insanların özeline saygı duymayı ve kendisi ile çevresi arasına sağlıklı sınırlar koymayı öğrenmiş oluyor.
Lakin aileler hususen erkek çocuk yetiştirme konusunda bazı hatalara düşebiliyor. Bu eğitimin en önemli kazanımı ahlaki değerleri yüksek ve kendini cinsel tacizden koruyabilecek bireyler yetiştirmiş olmaktır.
Bu noktada yaptığımız yanlışlar; çocuğun özel alanlarını bilmemesi ve başkalarının özel alanlarına saygı duymaması, cinsel uzuvları sevilecek ve yabancılara gösterilecek bir şey olarak öğrenmesidir. Örneğin “Erkek adam ağlamaz.” demek “Göster oğlum bakayım amcana pipini.” demek ya da samimi bir yerde kız çocuklardan herhangi biri için “Hangisini sana alayım?” demek çocuğun cinsel kimlik gelişimi açısından oldukça sakıncalıdır.
Arkadaş Gibi Davranmak
Son yıllarda “çocukla arkadaş olma” yaklaşımı popülerlik kazansa da anne ve babanın çocuklarına arkadaş gibi yaklaşmaları doğru değildir. Çünkü arkadaşlık kavramı içerisinde eşitliği barındırıyor. Oysaki anne ve baba, çocukla eşit değillerdir.
Çocuğun zaten yaşamı süresince pek çok arkadaşı olacağını söyleyen uzmanlar, anne ve babaya bu noktada kendi rollerinin farkına varmasını öneriyor. Etkili ebeveynler çocuğa nasihatçi değil; refakatçi olması büyük önem taşıyor. Bu nedenle büyüme çağındaki çocuğuna arkadaş olmak yerine, yol gösterici bir anne baba olarak yaklaşılmalıdır.
Ayrıca çocuğa yaşına bağlı olarak bir birey olduğu, bir insan olduğu, onun da fikirleri olabileceği, bir işi başarabileceği bilinmeli ve bunlar için fırsat verilmelidir. Çocuk Eğitiminde Yapılan Önemli Hatalar konusunda bilgiler vermeye çalıştık umarım istifadeli olmuştur. Çocuğunuzu Fazla Övmeyin, Narsist Olabilir konulu makalemizi de okuyarak bilgi edinebilirsiniz.
