Foreshadowing, hikâyede daha sonra ne olacağına dair bir işaret veya bir ipucu vermek için kullanılan edebi bir araçtır. Doğru kullanıldığı takdirde izleyiciyi cezbetmede inanılmaz derecede etkili olabilir.
Foreshadowing tekniği çoğu filmde kullanılır fakat kimimiz hiç farkına varmayız bile. Kimimiz ise en ince detaylarda bile bunu yakalayabiliriz. İzleyici bu tekniği görebilirse onun için film çok daha anlamlı, çok daha etkileyici hâle gelmeye başlar. Bu yüzden eğer hiç “foreshadowing” kullanımlarıyla karşılaşmadıysanız bundan sonra filmleri daha dikkatli izlemeyi deneyin. Her sahnedeki ayrıntıları inceleyin.
Foreshadowing Ne Demek
Yazarın eserinin ileri bölümlerinde yaşanacak önemli hadiselerle alakalı ipuçlarını eserinin akışına gizli olarak yerleştirmesine önseme yani önceden haber verme denilir. Hususen kurmaca içeriği olan romanlarda; polisiye ve gerilim gibi romanlarda çokça kullanılır. Bu kelimeingilizce kökenli olup sonra yaşanacak olayların gölgesinin (shadow) eserin başlarına (fore) düşmesine dayanmaktadır.
Foreshadowing Türleri
Foreshadowing tekniğinin iki türü vardır: 1- Doğrudan (Direct), 2- Dolaylı (Indirect)
Doğrudan haber verme (Direct), gelecekteki olaylara açık imalarla atıfta bulunur. Dolaylı haber verme (Indirect), gelecekteki olayların daha az belirgin şekilde ipuçlarını ifade eder.
Film yapımcılarının kullandığı en yaygın yöntemlerden biri, bir karakterin açıkça ya da gelecekteki olaylara atıfta bulunduğu diyaloglardır.
Foreshadowing Neden Önemlidir?
Her hikâye izleyicinin dikkatine dayanır. İzleyicinin dikkatini yakalamak için onları bir beklenti hâlinde tutmak gerekir. İzleyiciye her şeyi açıkça belli etmek yerine, tahmin etmelerini ve olacaklarla ilgilenmelerini sağlamak için ipuçları bırakmak gerekir. Böylelikle izleyiciyi daima canlı tutabilirsiniz ve projenizi sürükleyici hâle getirebilirsiniz.
Foreshadowing Örnekleri
1- Filmin İsminde
No Country For Old Men/İhtiyarlara Yer Yok (2007), Coen Kardeşler
2- Diyaloglarda
The Dark Knight/Kara Şövalye (2008), Christopher Nolan. Harvey Dent’in şu repliğiyle foreshadowing tekniği kullanılmıştır: “Ya bir kahraman olarak ölürsün, ya da kötü adam olduğunu görecek kadar uzun yaşarsın.” Sadece ne söylendiğini değil kimin söylediğini de dikkate almalıyız.
3- Anlatımda
Fight Club/Dövüş Kulübü (1999), David Fincher. Filmin belli bir bölümünde Edward Norton’un sesiyle bir anlatıcı bulunmaktadır. Edward Norton anlatımının bir kısmında şöyle söyler: “Uykusuzluk çekiyorsanız, hiçbir şey gerçek değildir.”
4- Sembollerle
The Departed/Köstebek (2006), Martin Scorsese. Martin Scorsese gelecekte ölecek karakterlerin etrafına “X” sembolleri yerleştirerek çok güzel çok etkileyici bir forshadowing kullanımını bizlere sunmuştur.
5- Karakterlerle
The Usual Suspects/Olağan Şüpheliler (1995), Bryan Singer
6- Eylem Yoluyla
The Prestige/Prestij (2006), Christopher Nolan. Film başlangıcında Michael Caine’in kuş numarasıyla Christopher Nolan etkileyici bir foreshadowing kullanımını bizlere göstermiştir.
Not: Filmlerle ilgili çok fazla spoiler vermemek için altı teknik içerisindeki örneklerde çok fazla detay vermedim. Teknikleri daha iyi anlayıp öğrenebilmek için örnek filmleri izlemelisiniz. Ayrıca Renk Teorisi Dengeli Renk Şeması hakkında bilgi almak isterseniz linke tıklayınız.
Yazan: Mustafa Emre Gürleyen
