Bu yazımızda Ebru sanatı nedir? ve Ebru nasıl yapılır? ve Ebru Çeşitleri nelerdir? gibi soruların cevaplarını adım adım aktaracağız.
Ebru biz Türklere has bir sanat olduğu iddia edilse de her sanat gibi evrenseldir. Avrupa’da ebru sanatı için Türk kağıdı denilmektedir. Ebru kendi felsefesine sahip olan bir sanattır.
Usta çırak ilişkisi ile ilerleyerek zamanımıza kadar ulaşmıştır. Osmanlı zamanında ziyadesiyle ciltli kitapların kapakları ile süslenmesi maksadıyla kullanılmıştır.
Ebru Sanatı
Ebru sanatının kökeni yaklaşık 1.200 sene öncesi Çin’de ortaya çıktığı tahmin edilmektedir. Sonraları Japonlar benzer çalışmalar yapmış ve Orta Asya Türk’lerinde ebru sanatı görülmüştür. Son olarak Anadolu’ya gelen bu sanat burada son halini yani en güzel halini almıştır.
Ebruyu yapan kişinin ellerinde o boyalar o kimsenin yeteneği ve hayal dünyasıyla şekil alır. Renkler adeta ahenkle dans eder. Oldukça ince bir sanat olan ebru görsel olarak oldukça etkili sanattır.
Ebru Sanatı Nedir?
Kitre ile yoğunlaştırılmış su yüzeyinde özel boyalar kullanılılarak fırça, biz ve tarak gibi kullanılarak bazı özel tekniklerle oluşturulan ve desenlerin kağıt üzerine aktarılmasıyla yapılan süsleme sanatına denir. Adeta sihirli bir sanattır.
Peki “kitre” nedir? merak ettiniz değil mi! Hem kitre kıvam artırıcı olup stabilizör ve emülgatördür gıda sektöründe de kullanılmaktadır. Geven otunun öz suyundan elde edilmektedir.
Ebru Sanatının Malzemeleri
- Mat olan ve emici özelliği de olan hamur kağıt
- Kitre adı verilen kıvam attırıcı ve yapıştırıcı
- Çeşitli renlerde boyalar
- Öd yani renklerin kitrenin üzerine yapıştırmak ve sabitleşmesi için kullanılmaktadır
- Biz yani ebruya şekil vermek için kullanılmaktadır
- Fırça
- Tekne
Ebru Sanatı Çeşitleri?
Her sanat gibi bu sanatında çeşitli tarzları bulunaktadır. Battal ebru: Ebru sanatının en eski bilineni adeta atasıdır. Boyaları fırça ile tekneye atılır ve tarak, biz gibi malzemeler kullanılmadan yapılır.
Gelgit ebru: Battal ebruya biz daldırılır tekne paralel hareketlerle aşağı yukarı veya sola sağa hareket ettirilir. Elde edilen gelgit ebruya çizgileri dik kesecek şekilde tekrar aynı gel git işlemi yapılırsa ortaya çıkan yeni ebruya taramalı ebru denilmektedir.
Bülbül yuvası: Dıştan içe spiral ve helezon şekillerden oluşan ebrudur. Şal ebrusu: Geniş aralıklı gelgitlerle ve düzensiz dairemsi şekillerle yapılır. Hatip ebrusu: 18 yy. da Ayasofya Hatibi olan Mehmed Efendi tarafından bulunmuştur. Zemin üzerine çiçekli veya hatip ebru için hazırlanmış boyalar iç içe damlatılarak yapılır.
Çiçek ebru: Necmeddin Okyay’ın üstadın geliştirdiği ebrudur. Yaprak ve çiçekleri en yakın bir şekilde yapılmasıyla oluşur. Serpme Ebru: Bütün ebruların üzerine serilerek yapılır ki o zaman serpmeli battal yada serpmeli gelgit olur.
Ebru Nasıl Yapılır
Teknemizi kitreli su ile doldururuz. Uygun kıvam yakalanıncaya kadar kitre ekleriz. Hazırlanan sıvı ince bir tülbent ile süzülerek temizlenmesi sağlanır. Farklı renklerde olan toprak boyalarımız ezilir ve uygun hale gelmesi sağlanır.
Bu şekilde hazırladığımız ve süzdüğümüz çamur benzeri boyamıza sığır ödü katılarak 15 gün dinlendirilir. Beklemeden sonra sulandırma işlemiyle kullanıma hazır olacaktır. Bir ebru tek seferde yapıldığından dikkatli omak önemlidir.
Hazırladığımız boya, fırça yardımıyla suyun üzerine damlatılır. Böylece şekiller oluşmaya başlayacaktır. Akabinde kağıt teknenin üzeri örtülür ve bundan sonra oluşacak şekil beklenmelidir.
Farklı Özel Tasarım Mobilya Modelleri konulu makalemizi okuyarak bilgi edinebilirsiniz.
