Şartlanma Nedir? sorusunun kısaca tarifi davranışçı bir öğrenme teorisi şeklinde açıklanabilir. Klasik koşullanma olarak da ifade edilen kavram nedir ve örnekleri nelerdir? İşte tüm detaylar yazımızda…
Buna göre önceden ayarlanmış şartlara göre uygun duruma gelinme işidir. Yani yeni bir uyaranın tekrarl ile bir yeni uyartıya bir cevap sağlanması tekniği.
Doğal olarak ortaya çıkan bir uyarıcı ve bir çevresel uyaran tekrar tekrar eşleştirildiği zaman, çevresel uyaranın sonunda doğal uyarana benzeyen bir tepki ortaya çıkaracağını düşünür. Klasik şartlandırma ile ilgili en ünlü çalışmalar ise, Rus fizyolog Ivan Pavlov’un köpeklerle yaptığı deneylerdir. Klasik koşullanma nedir ve örnekleri nelerdir? İşte, tüm detaylar.
Koşullu Öğrenme
Koşullanma (koşullama) deyimiyle özleştirilmiştir, buna karşın birçok bilimsel çevirilerde yeğlenmektedir. Belli bir anlamda belirlenme (belirleme) deyimiyle anlamdaştır. Şartlanma (şartlama), ruhbilimsel anlamda, öğrenme ve öğretme yöntemlerinden biridir. Uyarım’lar canlı örgenliklerde iki türlü tepkime uyandırırlar: Kendiliğinden (üçgüdüsel ve içtepisel olarak) oluşan şartsız tepki ve bir şartın yerine getirilmesiyle oluşan şartlı tepki olarak ikiye ayrılır.
Örneğin önünüze bir ciğer atarsanız kediniz hemen o ciğere koşar, bu onun şartsız bir tepkisidir; ama bir zil çalarsanız kendiniz o zil sesine koşmaz, ona zil sesine de koşmayı öğretmek için her zil sesinden sonra bir parça çiğer vermeniz şart’tır, bu şartı birkaç kez yerine getirmişseniz artık çiğer vermeseniz de kendinize zil sesine koşmayı öğretmiş, eşdeyişle onu şartlandırmış olursunuz.
Gerçekte tüm öğrenmelerin temelinde şartlanma yatar, şartsız öğrenmeler de daha önceki kuşakların şartlı öğrenmelerinin soyaçekimle kuşaktan kuşağa geçmesiyle oluşmuştur.
Klasik koşullanma Rus fizyologu İvon Pavlov‘un ünlü denemeleriyle bilimselleşmiş ve başta ruh sorunu olmak üzere pek çok ruhsal-fizyolojisel sorunların bilimsel olarak açıklanışını sağlamıştır. Felsefe açısından şart (koşul), iki olgu ya da olay arasındaki ilişkidir. Örneğin hiç yanan bir sobaya dokunmamış olan küçük bir çocuk, yanan bir sobaya rahatlıkla elini dokundurur.
Elinin yandığını görünce, sobanın yanışı olayıyla elinin yanışı olayı arasında ilişki kurar ve böylelikle yanan sobaya dokununca elinin yanmasının ya da elinin yanması için yanan sobaya dokunmanın şart olduğunu öğrenir.
Bir daha elini yanan sobaya dokundurmaz, çünkü bu iki olay arasındaki şartlılığı öğrenmiştir, eşdeyişle şartlanmış‘tır. Şartlanmışlık, evrensel bağımlılığın sonucudur. Nesnel gerçeklikte başka bir nesne tarafından şartlandırılmamış hiç bir nesne bulunmadığı gibi başka bir nesneyi şartlandırmayan hiç bir nesne de yoktur.
Bu yazımızda şartlanma nedir? konusunu anlattık. Yapay Zeka Nedir? Konulu makale hakkında bilgi almak için linke tıklayınız.
