Lise ve ilköğretim müfredatına göre sıfır doğal sayı olarak kabul ediliyor. Yani bu soruyu soran kişi Google’dan derslerin için merak edip arattıysan evet, sıfır doğal sayıdır. Ve aynı zamanda bir tam sayıdır.
Fakat bazı çevrelerce bu konu tartışmalıdır. Sıfırın Doğal sayı olmadığını söyleyenlerde var. İki Tarafın İddialarını da buraya ekliyorum.
Sıfır Doğal Sayı mı
Biraz daha derli toplu bir açıklama yapma zamanı geldi sanırım. Alfabesinden başlıyayım. Rakam ne? Sayıları yazabilmek için kullandığımız kargacık burgacık işaretler. Onluk basamak sistemi kullandığımız için bu işaretlerden 10 tanesine ihtiyaç duymaktayız. (1,2,3,4,5,6,7,8,9,0). Bunları (rakamları) kullanarak bütün sayıları yazabiliriz. İkili sistem kullanırken ihtiyaç duyduğumuz “şekil” sayısı sadece ikiye iner.
Peki sayı ne? Sayının ne olduğunu binlerce yıldır insanlık biliyor. Ama tutarlı bir tarif yapabilmek için 19. yüzyılı beklemek gerekmiş. Babil, hint, arap, euler, gauss, fermat diye uzun uzadıya sayı teorisinin gelişimini anlatmaya gücüm yetmez; burada sadece 19. yüzyıldan iki örnek vereceğim.
-Doğal sayı ne demektir? Doğal sayı herhangi bir kümenin eleman sayısıdır. -Doğal sayılar kümesinin ilk elemanı 0 ‘dır. 0 boş kümenin eleman sayısıdır. – Doğal sayılar kümesinin n+1 inci elemanı n U {n} dir. – Bu durumda; 0 = {} 1= 1 U {} = {1} 2 = 2 U {1} = {1,2} diye gider.
Veya Peano aksiyonları;
1) 0 bir doğal sayıdır 2) Her doğal sayı için ……… (Sırasıyla eşitlik, yansıma, geçişme özelliklerini tarif eder)
Dikkat ettiysen aksiyom kavramını kullandım (kullanmışlar) hep. Ortada bu kesin olarak böyledir denilecek bir durum yok. Tutarlı bir sistem kurabilmek için öncelikle bir takım aksiyomlar ileri sürüyoruz ve sistemimizi bu aksiyomlar üzerine inşa ediyoruz. Farklı aksiyonlar ile farklı sistemler inşa etmek şüphesiz mümkündür.
O hiç şüphesiz bir sayıdır. En basit şekliyle elinde kaç tane elma olduğu sorusunun cevabıdır sayı. Ve elinde 2, 3 elma olabileceği gibi hiç elma da olmayabilir. (Aslında hiç olmamasının ötesinde, arkadaşına bir kaç tane borçlu bile olabilirsin ! )
….-3,-2,-1,0,1,2,3… tam sayılar (integers) kümesini oluşturur. Tam sayılar kümesi, negatif integer’lar; 0 ve pozitif integer’ların toplamından oluşur. Tartışılan şey doğal sayılar kümesi (natural numbers) dediğimiz zaman eskiden olduğu gibi 0 + pozitif tam sayıları mi kastedeceğiz; yoksa sadece pozitif tam sayıları mı kastedeceğiz ?
Dediğim gibi genel kabul ve öğrenciler için en önemlisi müfredat yani sınavlarda da beklenen cevap klasik görüşten yana.
Sıfır Doğal Sayı Değildir
İddia: Sıfır Doğal sayı değildir. Doğal sayılar Peona aksiyomlarına göre inşa edilmiştir. Aksiyomlar matematiğin başlangıç noktası. Bir küme belli aksiyomatik yapıyla oluşturulur bu yüzden sıfır doğal sayı değil ama tam sayıdır.
Peona aksiyomları 1) “1” sayısı bir doğal sayıdır. 2) Her a doğal sayısına a’nin ardışığı diyebileceğimiz bir a^(+) ile gösterebilecegimiz bir doğal sayı vardır. 3) “1” hiçbir doğal sayının ardışığı değildir. 4) a eşit değil b ise a ^(+) eşit değildir b^(+) Bu aksiyomatik yapıya göre sıfır bir doğal sayı değildir.
Willard’in general topology kitabından (1970). Makalelerde atıf yapılan sadece ders kitabı olmayan bir kaynak. Analiz yapmadan önce çalışmam gerektiği için okuyordum. Yani gerçek analiz için yine buradakiler geçerli olacak. N doğal sayılar kümesini pozitif tam sayılar olarak vermiş.
1 Neden Asal Sayı Değildir?
Kısa Cevap: 1 asal olsaydı hiçbir sayı asal tanımına uymazdı çünkü her sayıyı 1 ile kendisinin çarpımı şeklinde gösterebiliriz.
Eğer yine de 1’i asal sayı olarak kabul etseydik aynı sayıyı farklı asal sayıların çarpımı şeklinde gösterebilirdik. Bu durumda da sayılar tek ve benzersiz olmazdı. Bu da birtakım karmaşıklıklara yol açacaktı. Örneğin 24=2^3×3 veya 24=2^3×3×1^3 hatta 24=2^3×3×1^5 vs.
Ali Nesin 0!=1, 1’in asal olmaması gibi konular hakkında konuşurken “Öyle tanımlandığı için öyle diyoruz, çünkü işimize öyle geliyor. İşimize öyle gelmeseydi farklı tanımlardık” demişti. Matematik bizim bilim için faydalandığımız bir araç ve bu şekilde tanımlanınca daha çok işimize yarıyor.
Maarif Nedir hangi anlamlarda okunur öğrenmek için linke tıklayınız.
