Kişilerin hayat kalitesini olumsuz etkileyen ve sık olarak başımıza gelen Kabızlık ve İshal Nedenleri hakkında derlediğimiz bilgileri sizlere sunuyoruz.
Kabızlık ve ishal dikkat edilmez ise hem sağlığımıza hem hayattam aldığımız keyf ve lezzete zarar verecektir. Her dam söylediğimiz gibi saglıklı ve dengeli beslenme ve iyi bir uyku bize lazım olandır. Hareketli olmak ve yadikleriöize dikkat etmek gerektir bize.
Tıp ilminde diare olarak isimlendirilen ishal aşırı yada normalden çok daha sık, sulu ve gevşek dışkılama durumunu ifade eder. İshal bağırsaklarda serbest durumda fazla sıvı dolaşımı veya kalın bağırsakta bulunan sıvının yeteri kadar emilememesi ortaya çıkar
Kabızlık ve İshal
İshalin Belirtileri
Hafif ishalin belirtileri: Karında şişkinlik olması veya kramplar oluşması, güçlü ve hızlı bir bağırsak hareketi ihtiyacı olması ve mide bulantısı yada mide rahatsızlığının ortaya çıkması
Şiddetli ishalin belirtileri: Ateşli olmak, kilo kaybı olması, dehidrasyon (vücutta yeterli su ve sıvı olmaması), şiddetli bir şekilde acı çekçek, kusma ve kan gelmesidir. Şiddetli ishal olması önemli belirtilerin habercisi olabilir. Eğer bu belirtilere sahipseniz, vakit kaybetmeden doktorunuzla görüşünüz.
İshalin Nedenleri
İshalin pek çok nedeni olabilir. Enfeksiyonlardan reaksiyonlara, ilaçlara ve strese kadar birçok nedeni olabilir. Maddeler halinde yazacak olursak;
Gıda zehirlenmesi geçirilmesi, mide gribi dahil olmak üzere viral veya bakteriyel enfeksiyonlar, Parazitler, Yiyecek alerjisi olması, Malabsorpsiyon (Diyet ile ilgili bir durum), Kolesistektomi yani safra taşı alımı sonrası, Huzursuz bağırsak sendromu, Bazı reçeteli ve reçetesiz ilaçlar ve antibiyotikler, Alkol kötüye kullanımı ve Anksiyete/duygusal stres sıralanabilir.
İshal bazı durumlarda daha uzun devam etmesine rağmen, birkaç gün içinde kendi kendine geçecektir. Kronik ishal ide dört hafta veya daha uzun sürebilir. Bu durum başka bir sağlık durumuna işareti olabilir.
Sürekli İshal durumuna çevresel faktörlerden kronik durumlara kadar birçok neden olabilir. En çok irritabl bağırsak sendromu (IBS), inflamatuar bağırsak hastalığı (Crohn hastalığı ve ülseratif kolit), gıdaların sindirilemediği ve emilemediği malabsorpsiyon sendromları ve kronik enfeksiyonları sıralanabilir.
Sürekli İshalin Nedenleri: Çölyak hastalığı, Enzim eksikliklerinin olması, Enfeksiyon ve parazitler, Gıda alerjisi, Pankreas bozuklukları, İltihaplı bağırsak hastalığı, müshilin çokça kullanımı
İshalken Ne yapmalıyız?
Böyle bir durumda çokça su içmeliyiz. Meyve suyu ve et suyu tüketebiliriz. İshalinizi arttıracak yiyeceklerin tüketimini azaltabiliriz. Örneğin yüksek yağlı, lifli veya baharatlı yiyecekler, Süt ve süt ürünleri, yapay tatlandırıcılı ve fruktoz düzeyi yüksek gıdalar, alkol ve kafein içerikli kahve, lif oranı yüksek gıdalar ve karında şişkinliği artıran fasulye, lahana, bezelye, nohut, karnabahar ve mısır gibi bakliyat ürünlerinin tüketimine dikkat etmeliyiz.
Kabızlık Nedir?
Tıp ilminde konstipasyon olarak isimlendirilen kabızlık, bağırsak hareketlerinde yavaşlama sonucu ortaya çıkan, dışkının sertleşmesi halidir. Bu sertlik sebebiyle dışkılama güçleşir. Kabızlığın genel nedeni yanlış beslenme olup bir sindirim proplemidir.
Kabızlık yani Konstipasyon her yaş grubunda ve cinsiyette görülebilen bir durumdur. Kadınlarda ise erkeklere göre daha sık olarak görülür.
Kabızlığın Nedenleri
Kabızlığın sebebini çoğu zaman tam olarak tespit etmek mümkün olmayabilir. Kabızlığa neden olabilecek en sık nedenler arasında yeterli sıvının alınmaması, yanlış diyet, hareketsiz yaşam ve lifli gıdaların az tüketilmesi gösterilebilir.
Bunlardan hariç olarak sindirim sistemi hastalıkları, bağırsak hastalıkları, bağırsaklarda tıkanıklığa neden olan polipler ya da kitlesel oluşumlar, Çeşitli ilaçlar (Lityum, antipsikotikler, bazı antidepresanlar, bazı epilepsi ilaçları, demir ilacı) şeklinde söylenebilir.
Kabızlığa Ne İyi Gelir?
Öncelikle kabızlık yapan yiyecekler öğrenilmeli ve bunlardan uzak durulmalıdır. Bu noktada patates ve muz gibi yiyeceklerden uzak durulmalıdır. Kabızlığa iyi gelen armut, kayısı, erik gibi meyvelerin tüketimini artırılabilir. Beyaz ekmek yerine tam tahıllı ekmekler tüketilmeli ve bol bol su içilmelidir. Hem bol miktarda sebze ve meyve yemek kabızlığı iyi gelir.
Günde en azından 1,5-2 litre ılık veya sıcak su içmek olumlu etki yapacaktır. Sıcak su dışında her sıvı bağırsaklar için olumlu etki yapmayabilir. Özellikle çok soğuk ve çok şekerli içecekler bazen kabızlığa neden olabilir. Haşlanmış arpa, kabuk ve çeperleriyle yenen gıdalar (tam buğday, kabuklu pirinç, kepekli ürünler gibi) bağırsakları çalıştırmaya yardımcıdır.
Çavdar ve çavdarlı ürünler de bu konuda katkı sağlar. Kepek ve kepekli ürünlerin içindeki yüksek lif bağırsaklardan bol miktarda su çekerek dışkının yumuşamasını sağlar. Arpa ise belki de bağırsakları çalıştıran en etkili maddelerden biridir.
Arpa çok zor piştiği için bir gece önceden kaynar suda ıslatıp ertesi gün düdüklü tencerede haşlayarak, kullanacağınız kadarını ayırıp, gerisini de derin dondurucuda saklamanız iyi olur. Arpayı çorbaların içine katarak içmenin faydası vardır. Ayrıca yulaf ezmesinin bağırsakları çalıştırıcı olumlu bir etkisi olduğunu tekrar hatırlatırım.
Söz ettiğimiz tahıllardan başka mercimek, fasulye, soya fasulyesi, nohut, börülce gibi çeperli gıdaların bolca tüketilmesinin de yararı vardır. Kabızlık ve ishal her daim dikkat etmemiz gereken bir husustur. Kişi kendini en iyi bilendir her daim sağlıklı ve dengeli beselnmekle beraber gerektği durumlarda uzmanlardan yardım almalıyız.
