Bu yazımızda Ailenin Çocuğun Başarısı Üzerindeki Etkisisi ve rolü üzerinde duracağız. Çocuğun başarısı üzerinde birçok etken bulunmaktadır. Bunların en önemlilerinden bir tanesi de aile olup çocuğun başarısındaki etkisi çok yüksektir.
Ailenin öğrenciye karşı tutumu, ailenin maddi durumu, gelişmişlik seviyesi, aile içi bağları, sosyal yaşamı, kültürü vs. öğrencinin başarısını etkilemektedir. Çocuğuyla ilgilenen, eğitim sürecini takip eden, maddi ve manevi destek sunan, çocuğunun ilgi alanlarını bilen ve önem veren ailenin çocukları eğitim hayatında daha başarılı olmaktadırlar. Burada aile içi iletişim konusu öne çıkmaktadır.
Böyle bir ailede yetişen çocuklar, daha özgüvenli daha emin kararlar verebilen, sorumluluk alan çocuklar haline gelmektedir. Sosyal yaşamlarında daha iyi iletişim kurabilen, sosyal ilişkileri daha gelişmiş birey haline gelmektedirler.
Okul Başarısında Ailenin Rolü
Ailenin çocuğun başarısındaki en önemli şeylerden biri de sevgidir. Bu sevgi koşulsuz bir sevgi olmalıdır. Çocuk başarılı olduğunda veya ailesinin istediği davranışları gösterdiğinde değil her an için çocuğa koşulsuz bir sevgi gösterilmelidir. Koşullu sevgi, çocuk ile aile arasındaki bağları zayıflatmaktadır. Çünkü çocuk kendisini şartlandıracaktır.
Ailesinin istemediği bir davranışı gerçekleştirdiğinde ailesinin onu sevmeyeceğini düşünecek ve onlara karşı olumsuz bir tutum sergileyecektir. Bu durum öğrenci de özgüvensizlik, başaramama korkusu, kaygı gibi olumsuz tutumlar ortaya çıkmasına neden olmaktadır. Çocuk ailesinden sevgi göremediğinde bu sevgiyi başka insanlarda başka yerlerde veya alışkanlıklarda aramaya başlayacaktır.
Evet çoğu kötü alışkanlığın ana sebeplerinden biri de aileden görülemeyen sevgidir. Aile, çocuğa hangi durum yaşanırsa yaşansın koşulsuz bir sevgi göstermelidir. Böyle olursa çocuğunun başarısının olumlu yönde ilerlediğini görecektir. Çocuğa başarının onun kendi hayatı için gerekli ve önemli olduğunun güzel ve samimi bir dil ile anlatılması gerekmektedir.
Ailenin çocuğun ilgi ve tutumlarına saygı duyduklarını, kendisinin başarılı olduğunda bu durumdan kendilerinin de çok mutlu olduğunu çocuğa göstermesi gerekir. Çocuk kendisini baskı altında hissetmediğinde daha özgüvenli daha yaratıcı davranabilecek ve kendisini baskı altında hissetmediğinden dolayı derslerine daha fazla odaklanabilecektir.
Ailenin Çocuk Üzerindeki Etkisi
Ailenin çocuğun başarısındaki önemli konulardan biri de hatta ailelerin yapmış olduğu diğer bir yanlış ise çocuğu başkalarıyla kıyaslamaktır. Her çocuk kendi içinde özeldir. Çocuğunuzu başkalarıyla kıyaslamak onun başarısını artırmaz, tam tersine bu çocuğun başarısını düşüren bir durumdur. Aileler böyle davrandıklarında çocuklarının daha fazla azim göstereceğini düşünürler ama çocuk kendisinin başkalarıyla kıyaslanmasından hoşlanmaz. Bunun yerine çocuğunuza “Bir dahaki dönem bu dersine biraz daha önem göstermen gerekiyor. Biz senin her zaman yanındayız.” gibi ifadelerle onu desteklemelisiniz.
Ailelerin yapmaları gereken şeylerden bir tanesi de çocuklarının hedeflerini belirlemesine yardımcı olmalarıdır. Yani kendisine bir yol haritası çizmesinde yardımcı olmaktır. Ama bunu yaparken “Biz bunu yapmanı istiyoruz, bu bölüme gitmelisin!” gibi ifadeler kullanmamalıdır. Bunun yerine “Ne yapmak istiyorsun? Nelere ilgi duyuyorsun? Sana hedeflerin konusunda yardımcı olmak istiyoruz.” veya “Her zaman senin kararlarına saygı duyuyoruz ama bizim fikirlerimizi de almak istersen bundan da çok mutluluk duyarız.” gibi yapıcı ifadeler kullanmalısınız.
Ailelerin yine hata yaptığı konulardan bir tanesi çocuğa rol model olamamaktır. Çocuklara sürekli bir şeyler yapmalarını söylüyoruz fakat bunu kendimiz yapıyor muyuz? Çocuğumuza kitap okumasını söylüyoruz fakat kendimiz kitap okumuyoruz. Çocuk ailesini rol model olarak almaktadır.
Çocuğumuza yapmasını söylediğimiz şeyleri kendimizin de yapması gerekiyor. Çocuk sizin kitap okuduğunuzu gördüğünde veya onunla beraber kitap okuduğunuz da o alışkanlığı daha çabuk edinmektedir. Bu durum öğretmenler için de geçerlidir. Çocuğa derse zamanında gelmesini söyleyip kendimiz derse geç kalıyorsak öğrenci kendisinin de bu davranışı yapabileceğini düşünür. O yüzden çocuğa iyi bir rol model olmamız gerekiyor.
Akademik Başarı ve Aile
Ailenin okul ile de iş birliği yapması gerekiyor. Çocuğunun okuldaki davranışlarını, derse olan ilgisini, ilerleme durumunu, okuldaki sorunlarını takip etmesi gerekir. Çocuk her zaman okuldaki durumunu ailesine yansıtmayabilir. Aile bu durumu kendisi takip etmelidir.
Ailenin çocuğa karşı yapması gereken bazı davranışlardan ve sorumluluklardan bahsettik. Ancak sadece bunlar bazen yeterli olmayabiliyor. Ailenin maddi imkanları da öğrencinin başarısı üzerinde çok etkilidir. Çocuk ailesinin maddi durumu çok fazla yeterli olmadığında özgüvensiz davranabiliyor.
Çocuklar yetişkinler kadar düşünceli davranamaz. Çocuklar arasında kötü niyetli olmasa da bir rekabet olabiliyor. Bu durumda ailesinin maddi durumu yetersiz olan çocuk kendisini yetersiz hissediyor. Ailenin bu konuda da çocuğunu bilgilendirmesi gerekmektedir. Diğer arkadaşlarının durumlarının onların ki gibi olmadığını onları kıracak davranışlarda bulunmaması gerektiğini çocuğuna anlatması gerekiyor.
Aynı şekilde bazı çocukların anne ve babaları ayrılmış veya hayatta olmayabilirler. Bu gibi durumlarda çocuğa bu durum güzel bir şekilde anlatılmalı ve buna göre davranması gerektiği belirtilmelidir.
Çocuğunuza sevgiyle yaklaşın, onunla ilgilenin, onu yargılamadan önce dinleyin, ona baskı uygulamayın, sorumluluk bilinci kazandırın, sevgiyi, merhameti, iş birliğini ve dayanışmayı öğretin. Her koşulda onun yanında olduğunuzu çocuğunuza hissettirin.
