Güneydoğu Anadolu’da Gezilecek Yerler nerlerdir? Tarihi ve kültürel açıdan oldukça zengin olan Güneydoğu Anadolu Bölgesinde gezilecek görülecek oldukça fazla yer bulunmaktadır.
Coğrafi Bölgelerinizin en küçüğü olan Güneydoğu Anadolu Bölgesi, ülkemizin yüzölçümünün % 7,5 gibi bir bölümünden oluşur. Toros Dağları’ nın güney eteklerinden başlayan bölge, Doğu Anadolu Bölgesi, Suriye ve Irak’ la olan sınırla tamamlanır. Gaziantep, Kilis, Diyarbakır, Şanlıurfa, Mardin, Adıyaman, Batman, Siirt, Şırnak ve Kahramanmaraş, Güneydoğu Anadolu Bölgesi’ nde yer alan 10 şehrimizdir.
Mezopotamya’ nında içerisinde yer alan bölge, insanlık tarihinin en eski zamanlarına uzanan geçmişe sahip yerleşim birimlerinin ve izlerinin de günümüze uzanmasını sağlar. Tarihsel zenginliği, efsaneleri, dinler tarihinde yaşanmış önemli olayların geçtiği eşsiz bölgeleriyle, Güneydoğu Anadolu Bölgesi tam bir turistik ziyafet sunar. Bu sebeplerle Güneydoğu Anadolu’da gezilecek yerler açısından son derece geniş bir çeşitliliğe ve öneme sahiptir.
Güneydoğu Anadolu Bölgesi Tarihi ve Turistik Yerleri
Akdeniz iklimi ve bozkır bitki örtüsüne sahip olan Güneydoğu Anadolu Bölgesi’ nin ekonomisi tarım ve hayvancılığa dayalıdır. Gaziantep ve Diyarbakır gibi kısmen sanayileşmiş olan şehirlerine rağmen, en önemli geçim kaynakları tarım ve hayvancılıktır. Yaz aylarında sıcaklıkların bazı şehirlerde 50 dereceye kadar çıktığı gözlemlenmiştir.
Fırat ve Dicle nehirleri ve onların kollarından oluşan çeşitli platolar, bölgenin çok verimli bir tarım arazisi olmasına sebep olur. Tarih boyunca bu iki nehrin sunduğu bereket, bölgenin de en önemli yerleşim alanlarına ev sahipliği yapmasına da sebep olmuştur. Güneydoğu Anadolu’da gezilecek yerler ile ilgili ayrıntılı bir rehber hazırlamaya çalıştık.
Gaziantep Gezilecek Yerler
Zeugma Mozaik Müzesi
1700 metrekare mozaikten oluşan koleksiyonu, dünyanın ikinci büyük mozaik müzesi olmasına sebep olur. Dünyanın en büyük mozaik müzesi unvanını 2014 yılında açılan Hatay Mozaik Müzesine devretmiştir. Özel bir mimariyle hazırlanmış olan Müze, Zeugma Antik Kentinden getirilen ve zaman içerisinde kaybolmuş parçalarında lazerli bir sistemle tamamlandığı, eşsiz bir deneyime sahip olacağınız özelliklere sahiptir. Milattan Önce 3. Yüzyılda kurulmuş olan Zeugma Antik Kenti’ nin sahip olduğu tüm tarihi eserler Zeugma Mozaik Müzesi içerisinde ziyaret edilebilir.
Gaziantep Hızır Yaylası
Deniz seviyesinden 1300 ile 1500 metre yükseklikte bulunan Hızır Yaylası, her geçen gün ilginin arttığı ve yeni yeni keşfedilen bir turistik alandır. Olağanüstü doğası, yüzlerce çeşit bitki ve ağaç türü, tertemiz havasıyla, turizm merkezi olarak da ilan edilen Hızır yaylası Güneydoğu Anadolu’da gezilecek yerler listenizde mutlaka olması gereken yerlerden biridir.
Gaziantep Büyükşehir Belediyesi Hayvanat Bahçesi
Türkiye’ nin büyük hayvanat bahçesi olma unvanına sahip olan Gaziantep Hayvanat Bahçesi, 174 türden 6 Binin üzerinde hayvana ev sahipliği yapan 1000 dönümlük arazi mutlaka görülmesi gereken yerler listenizde yer almalıdır. Şehrin çıkış bölgesinde bulunan Burç ormanları içerisinde konumlandırılmıştır.
Gaziantep Yesemek Açık Hava müzesi
Yesemek Hitit İmparatorluğu Döneminde bölgeye yapılacak yeni bir şehir için yapıldığı tahmin edilen rölyefler ve heykellerden oluşan bir atölyeden oluşuyor. Çok sayıda büyük heykel ve rölyeflerden oluşan açık hava atölyesi, Milattan Önce 800 ile 900 yılları arasına ışık tutuyor.
Bu dönemde İmparatorluğun yıkılışıyla birlikte, şehrin yapımı durmuş ve dolayısıyla şehir için yapıldığı düşünülen bu eserlerde açık havada günümüze kadar ulaşmış durumdadır. Özel ve eşsiz bir tarih ziyafeti çekmek için, bölgeyi mutlaka Güneydoğu Anadolu’da gezilecek yerler listenize eklemelisiniz.
Gaziantep bölgenin kuşkusuz en eski ve en önemli şehirlerinden biridir. Kurtuluş Savaşı sonrası Gazi unvanını alan Antep’ in kahramanlıkları dillere destan olmuştur. Bakırcılar Çarşısı, Bedestenler, Gaziantep Müzesi, Oyun ve Oyuncak Müzesi, Tarihi Antep Evleri, Belkıs Antik Kenti, Zeugma Mozaik Müzesi, Hızır yaylası şehirde görülmesi gereken yerler arasındadır.
Mardin Gezlecek Yerler
Deyrulzafaran Manastırı
Mardin Dünya Mirası listesine tüm şehir olarak girmiş dünyada ki tek örnektir. Mardin Evleri olarak da bilinen bu eski şehir bölümü, tam bir açık hava müzasidir. Tarihi binlerce yıl öncesine uzanan ve aynı zamanda da Süryani Kilisesi’ nin merkezi olan Mardin’ de çok sayıda gezilecek yer bulunuyor. Mardin Deyrulzafaran Manastırı Süryanilerin ilk patriklik merkezidir. Manastırın kuruluş tarihi tam olarak belirlenememiştir.
Mardin Kalesi
Tarihte Kartal Yuvası olarak da isimlendirilmiş kalenin konumu, tüm Mardin’ e hakim bir tepede inşa edilmiş olmasıyla, muazzam bir manzaraya da sahiptir. 1600 yıla uzanan tarihiyle ve Mezopotamya’ nın en özel manzaralarından birine sahip kaleyi mutlaka ziyaret etmelisiniz.
Mardin Dara Harabeleri
Dara Antik Kenti, Dara Harabeleri, Dara Mezopotamya Harabeleri isimleriyle bilinen antik kent, yukarı Mezopotamya’ nın tarihte en önemli yerleşim alanı. Doğu Roma ya da Bizans İmparatorluğu’ nun Sasanilere karşı bir askeri Garnizonu bölgeye yerleştirmesiyle, M.S 5. Yüzyılda kurulmuştur.
Ulu camii, Kasımiye medresesi, Deyrulumur ya da Mor Gabriel manastırı, Zinciriye Medresesi, Mardin Müzesi, Kırklar Kilisesi, Sakıp Sabancı Mardin Müzesi, Şahidiye Camii, Altunboğa ve Savur Kapı Medreseleri, Revaklı Çarşı, şehrin ve aynı zamanda Güneydoğu Anadolu’da gezilecek yerler arasında öne çıkıyor.
Diyarbakır Gezilecek Yerler
Malabadi Köprüsü
Evliya Çelebi’ nin Seyahatnamesi’ ne “ Malabadi Köprüsünün altına Ayasoyfa Kubbesi girer “ şeklinde girmiş olan bu muazzam köprünün özelliği, kemerinin çok büyük ve eşsiz olmasıdır. Bu özelliğiyle hem ülkemizin ve hem de dünyanın en önemli tarihi eserlerinden biri olmasına neden olur.
1147 yılında Artuklular tarafından yapılmış olan köprü, taş köprüler arasında dünyada en büyük kemere sahip bir dünya mirasıdır. Diyarbakır Malabadi köprüsü, Güneydoğu Anadolu’da gezilecek yerler arasında bu açıdan büyük bir öneme sahiptir.
Diyarbakır Meryem Ana Kilisesi
Milattan Sonra 3. Yüzyılda yapılmış, Ortodoks Süryani kilisesi olan Diyarbakır Meryem Ana Kilisesi, tarih boyunca çeşitli yangın ve yıkımlara uğramıştır. Farklı medeniyetler tarafından defalarca onarılarak günümüze kadar ulaşan kilise, Osmanlı döneminde ve Cumhuriyet döneminde de defalarca onarılmıştır.
Diyarbakır Surp Giragos Ermeni Kilisesi
Tüm ortadoğuda bulunan en büyük Ermeni Kilisesi olan Surp Giragos Ermeni Kilisesi, 15. Yüzyıla ait bir yapı. Dış ve iç mimarisiyle büyüleyen bir eser olan kilise, en son 1883 yılında geçirdiği bir yangın sonrasında onarılmıştır. Mutlaka görülmesi gereken yerler arasına eklemenizi tavsiye ederiz.
Diyarbakır’ da ayrıca Arkeoloji Müzesi, Cahit Sıtkı Tarancı Müzesi, Ziya Gökalp Müzesi, Deliller Hanı, Hasan Paşa hanı, Ulu Camii, Behram Paşa Camii, Dört Ayaklı Minare, Mesudiye Medresesi, Sülüklü Han gibi benzersiz özelliklere ve güzelliklere sahip önemli ve görülmesi gereken yerler bulunuyor.
Şanlıurfa Gezlecek Yerler
Balıklı Göl
Kurtuluş Savaşı sırasında ki şanlı direnişiyle Şanlı unvanını almış olan Urfa, medeniyetlerin beşiği olarak da bilinen yerleşim alanlarından biridir. Binlerce yıllık tarihi ve bu süre içerisinde çeşitli medeniyetlerden şahit olduklarıyla, benzersiz bir birikime sahiptir. Balık Göl Şanlıurfa’ nın simgelerinden biri olduğu kadar, semavi dinler tarihinde de çok önemli bir yere sahiptir.
Hz. İbrahim Peygamber’ in ( A.S ), zalim hükümdar Nemrut ve putlara karşı olan mücadelesinde, Ateşe atılmakla cezalandırılır. Urfa Kalesinden ateşe atılan HZ. İbrahim ( A.S. ) Allah ( C.C. ) tarafından verilen “ Ey ateş, İbrahim’ e karşı serin ve selametli ol “ emri üzerine, düştüğü yerdeki ateş suya, odunlar da balığa dönüşür.
Bir gül bahçesine ve sağ olarak düşen Hz. İbrahim’ in (A.S.) düştüğü yer Halil-ür Rahman Gölü olur. Ardından O’ na inanan Nemrut’ un kızı Zeliha’ da ateşe atlar ve onun düştüğü yerde Aynzeliha gölü olur. Balıklı Göl ülkemizin en önemli turistik bölgelerinden biridir.
Şanlıurfa Göbeklitepe
Tarihi Milattan Önce 10 Bin yılına kadar uzandığı tahmin edilen Şanlıurfa Göbeklitepe, dünyada eşi benzeri olmayan bir yerdir. İnsanlık tarihinin tespit edilmiş en eski yapıları burada bulunuyor. Geniş bir alanda kazı çalışmalarının devam ettiği bölgede, daha eski tarihlere uzanabilecek tespitlerinde yapılması olasılığı bulunuyor.
Şu ana kadar tespit edilmiş en eski tarih 11.600 yıl öncesine dayanıyor. Bu haliyle bile dünyanın en eski bulguları olmuş durumda. Bir anlamda bölgenin insanlık tarihinde ve medeniyetinde ne denli önemli bir konuma sahip olduğunun da ispatı durumundadır.
Balıklı göl başta olmak üzere, Urfa Kalesi, Fırfırlı camii, Selahaddin Eyyubi Camii, Halfeti, Harran, Tektek Dağları Milli Parkı, Şanlıurfa ve Güneydoğu Anadolu’da gezilecek yerler listenizde mutlaka yer almalıdır.
Adıyaman Gezilecek Yerler
Nemrut Dağı Milli Parkı
2150 Metre yüksekliğe sahip olan Nemrut Dağı ve onun çevresinde kurulmuş Kommagene medeniyeti dönemine ait büyük heykeller ve tarihi eserlerden oluşan, eşsiz bir dünya mirasıdır. Dünya mirası listesinde de yer alan bölgede, Nemrut’ un kendi başı da olmak üzere, Yunan ve Pers Tanrılarının dev heykellerinden oluşan bir iz bırakmıştır. Doğu ve Batı tanrılarının aynı bölgede yer aldığı ender alanlardan biridir.
Kommagene Kralı Antiochus tarafından bölgede toplanmış olan bu tanrı heykellerinin yanı sıra, kendi mezarı ve çeşitli Tümülüsler de milli parkta yer alan diğer eserlerdir. Kral Antiochus tanrıların arasında gömülmek ve bu sayede kutsanmak istemiş ve hem doğu ve hem de batı tanrılarından oluşan geniş bir perspektifte tanrının heykellerini bölgeye yaptırmış. Bu kapsamda en büyük Zeus başı da Nemrut Dağı’ nda bulunuyor.
Adıyaman tarihin beşiği olarak anılan bölge içerisinde yer alan ve sayısız medeniyete ev sahipliği yapmış, çok deneyimli bir yerleşim alanıdır. Bu sebeple bölgede görülmeye değer pek çok tarihi eser ve müze bulunuyor. Bunlar arasında Arsemia Ören Yeri, Cendere Köprüsü, Haydaran Kaya Mezarları, Turuş mezarlar, Ulu Camii, Karakuş Tümülüsü, Atatürk Barajı, Güneydoğu Anadolu’da gezilecek yerler listenizde mutlaka yer alması gereken diğer noktalardır.
Batman Gezilece Yerler
Hasankeyf Kalesi
Hasankeyf, bölgenin insanlık tarihi açısından ne denli önemli olduğunun kanıtı bir yerleşim birimidir. Tarihi 12 Bin yıl öncesine kadar uzandığına dair kanıtlar bulunan yerleşim alanında, çeşitli tarihi eserler bulunuyor. Bununla birlikte Birecik Barajı ve GAP Projesi kapsamında, bu tarihi eserlerin büyük bölümü sular altında kalmıştır.
Bölge sular altında kalmadan önce, buradan taşınan pek çok tarihi eser, çeşitli müzelerde sergileniyor. Milattan Sonra 4. Yüzyıla ait olduğu tespit edilen Hasankeyf Kalesi, bu eserler arasında Roma döneminden günümüze ulaşmış ve görülebilecek yerler arasında yerini koruyor. Hasankeyf Ören yeri ve Hasankeyf mağaraları’ da bu gezi sırasında görülebilecek diğer yerler arasındadır.
Batman’ da ayrıca Zeynep Bey Kümbeti, Memikhan Köprüsü, Mor Kiryakus ve Aho Manastırları, İmam Abdullah Zaviyesi, Seyid Bilal Türbesi, Hallan Çemi Höyüğü, Kandil, Pertükan, Beksi, Bozikan ve Rabat Kaleleri’ de görülmesi gereken yerler arasındadır. Güneydoğu Anadolu’da gezilecek yerler arasında, Batman şehrinde de çok sayıda ören yeri, müze ve tarihi eser bulunuyor.
Siirt Gezilecek Yerler
Siirt Tillo Kalesi
Osmanlı zamanında yapılan kale pek ışık görmez ve üzerime yaplan cam teras ile Botan Vadisi’nin güzellikleri ayaklarınız altınadır. Cam Terasın vadiden yüksekliği yaklaşık 1.100 metredir. Çelik ile yapılan terasın 7 metre uzunluğu ve 5 metre genişliği vardır. Teras üzerine en çok 30 kişi çıkabiliyor.
