Göbeklitepe dünyanın en eski ve ilk tapınağı olarak kabul edilmektedir. Göbeklitepe gezi rehberi ile 12.000 yıllık geçmişe sahip olan bu tapınak hakkında bilgiler vereceğiz.
Şanlıurfa il sınırları içerisinde bulunan Göbeklitepe, Unesco tarafından Dünya Kültür Mirası Listesi’ne girmeyi başarmıştır. Bu bölge T şeklindeki olan büyük taşlarıyla ünlü olmuştur.
Şimdi insanlık tarihi açısından yeni bir sayfa açan ve yeniden şekillendiren bu ibadet merkezi Göbeklitepe’yi ziyaret ederek hem tarihin derinliklerine hem medeniyetin doğuşuna doğru bir seyahate çıkabiliriz.
Göbeklitepe Hakkında Bilgiler Kısaca
Göbeklitepe Nerede?
Bu açık hava müzesi olan mabed Şanlıurfa ili şehir merkezine yaklaşık olarak 17 kilometre uzaklıkta olan Örencik Köyü yakınlarında bulunmaktadır. Bu alan deniz seviyesinden yaklaşık 750 metre yükseklikte olup 1. derecede sit alanıdır.
Göbeklitepe’ye Nasıl Gidilir?
Öncelikle uzakta isek bir uçak ayarlamalıyız. Ankara, İstanbul ve İzmir’den direk uçuşlar bulunmaktadır. Uçuş yerine göre bir buçuk saat sürmektedir. Uçaktan inince özel aracınız bulunmuyorsa araç kiralayarak gidebilirsiniz.
Şayet taksi ile Göbeklitepeye gitmek isterseniz 200 Tl civarında ücret ödeyerek 20 dk civarında gidebilirsiniz. Havalimanı üzerinden direk oraya herhangi bir toplu taşıma bulunmamaktadır. Eğer toplu taşıma ile Göbeklitepe’ye gidecekseniz öncelikle Şanlıurfa şehir merkezine gitmeniz gerekmektedir.
Şanlıurfa Havalimanı ile Göbeklitepe arası 36 kilometre civarındadır. Şanlıurfa kent merkezi abide isimli duraktan her gün 10.00-18.00 saatleri arasında Belediye tarafından seferler yapılmaktadır.
Göbeklitepe Ziyaret Saatleri
Dünya tarihinde en eski tapınak olarak bilinen bu alanı ziyarete karar verdiyseniz ziyaret saatlerine bakmanızda fayda vardır. Zira ziyaret saatleri yaz ve kış vakitlerinde farklılık gösterebiliyor. Bu alanı gezmek için yaklaşık olarak 2 saat yeterlidir. Ayrıca Göbeklitepe giriş ücreti 2022 yılı için 70 TL olduğu aklınızda olsun. Ama Müzekart’ı varsa ücretsiz girebilirsiniz.
15 Nisan – 2 Ekim arası yapılacak ziyaretler için açılış ve ziyaret saati: 08.00 kapanış saati: 18.30 olup ziyaret 19.00 da bitmektedir.
3 Ekim – 14 Nisan arası yapılacak ziyaretler için açılış ve ziyaret başlangıç saati: 08.00 kapanış saati: 16.30 olup ziyaret 17.00 da bitmektedir.
Göbeklitepe’de Neler Var?
Bu alanda 8 – 30 metre çapında daire ve dikdörtgen olarak tapınak kalıntıları, insan heykeline benze heykeller ve Neolitik döneme ait boyları 3-5 metre olan ağırlıkları ise 40-60 ton olan, hayvan figürlü “T” biçimli dikili taşlar bulunmaktadır.
Tapınağın içindeki taşlar üzerinde kabartma ya da oyma teknikleri ile yapılmış hayvan, insan ve soyut varlıkların sembolleri bulunuyor ki o tarihlerde teknolojisinin olmadığı ve el aletleri düşünüldüğünde bu alanı yapmak oldukça zor bir işlemdir.
Taşların üzerine işlenmiş olan aslan, domuz, domuz, akrep, turna, yaban ördeği, boğa, tilki, yılan gibi hayvan figürler vardır. Bazı taşlarda aynı zamanda insan eli ve kolu gibi uzuvlarda işlenmiştir.
Göbeklitepe’nin en ilgi çeken noktası “T” şeklindeki anıtsal dikilitaş olmaktadır. 10 – 12 tanesi daire olarak yapılmış bunların ortasında bir çift karşılıklı büyük dikilitaşı çevreleyecek şekilde dizilmiştir. Araları taş duvarlar ile örülerek kapalı mekanlar oluşturmuşlardır. Bu kapalı alan anıtsal tapınak olarak isimlendirilmiştir.
Şimdiye kadar yapılan kazılarla bu mekanların henüz 6 tanesi ortaya çıkmıştır. Jeomanyetik ölçümlerde en az 15 mekan ve 200’den fazla dikilitaş tahmin edilmektedir. Tüm bu eserlerin ortaya çıkarılması için 150 yıl gibi bir zaman gerektiği ifade edilmektedir.
Burayı ziyaretten önce Göbeklitepe hakkında animasyon ve bilgileri mutlaka hem izleyin hem okuyun. Göbeklitepe ziyareti evvelinde bir araştırma yapsanız sonrasında alanı görmek iyi olacaktır.
Göbeklitepe Tarihi Hakkında Bilgiler
Bu mabet Mısır Piramitlerinden yaklaşık 7 bin 500 yıl önce İngiltere’den bulunan Stonehenge’den 7.000 yıl önce yapılmış olması oldukça şaşırtıcıdır. Göbeklitepe açık hava müzesinin kazı çalışmaları 1995 tarihinde başlamıştır. Kazı Almanya Arkeoloji Enstitüsü ve Şanlıurfa Müze Müdürlüğü‘nün ortak faaliyetleriyle başlamıştır.
Göbeklitepe artık tarihin sıfır noktası olarak bilinmektedir. Cilalı taş çağı olarak da adlandırılan Neolitik Çağ’a ait 12 bin yıllık bir keşif olmuştur. Göbeklitepe tarihe ait birçok bilgiyi de değiştirmiştir.
Önceden insanlığın yerleşik yaşama tarımın keşfiyle geçildiği, ondan önce göçebe ve avcı toplum olduğu kabul edilirken hatta Neolotik Çağ’da demir kullanmayı bilmedikleri ve çanak çömlek yapımına bile başlamadıkları biliniyordu.
Ancak Göbeklitepe ile bu bilgiler değişti. Yerleşik hayatı gösteren ve tarımı simgeleyen bulgular kazılar ile ortaya çıktı. İşte kırk ton ağırlığındaki taşlar, buğdayın ilk izleri, figürler, kabartmalar bir delil oldu. Burası için en eski yerleşim yeri, tarihin ilk tapınağı, ilk toplanma alanı, takas yeri gibi farklı bakış açıları ve teorileri ortaya çıkmıştır.
Alman çalışma grubunda olan ünlü Schmidt, Göbeklitepe için kullandığı şu ifadeler oldukça önemlidir “İnsanoğlunun kendi gücünün farkına vardığı , doğanın bir parçası olmaktan çıktığı, ona hükmetmeye başladığı yerdir” Bu alanın bu denli ünlü ve önemli olmasının nedeni insanlığın ilk yerleşik yaşam izlerine ayna olmasıdır.
O dönemlerde hayvancılık ve avcılık ile uğraşan insanlar bir araya gelerek bu muhteşem mimariyi yapmışlardır. Hem kazılar esnasında bulunan hayvan figürlü heykellerle birlikte yeraltı dünyasının koruyucusu bilinen Kerberos’un (üç başlı köpeğin) bu mimariyi koruduğu ifade edilmektedir. Kazı çalışmalarda çakmak taşından imal edilmiş kesici aletlere de rastlanmıştır.
Göbeklitepe ve Ön Türkler kitabının yazarı Özgür Barış Etli Göbeklitepe incelemiştir. Neticede Türk kültürüne benzediğini öne sürerek ve bu alanınn Türklerin ataları tarafından yapılabilmiş olabileceğini ifade etmiştir.
Göbeklitepe‘yi önemli kılan unsurlardan biri de dünya üzerindeki ilk ameliyatın burada yapıldığı fikridir. Bu alanda bulunan oyuk kafatası kalıntıları kafatası üzerinde ameliyat yapıldığı iddialarına neden olmuştur.
Göbeklitepe ne zaman gidilmeli?
Göbeklitepe’nin bulunduğu Şanlıurfa iklim nedeniyle ilk bahar yaz döneminde gitmeniz tavsiye edilmektedir. İlk baharda giderseniz sıcaklardan çok etkilenmezsiniz yazın ise daha uzun süre gezme zamanınız olur.
Göbeklitepe nerede kalınır?
Göbeklitepe’ye gitmek ve gezmek istiyorsanız Şanlıurfa’da konaklamanız gerekecektir. Bunun için otellere ortalama 400-500 Türk Lira ödeyerek güzel bir gece geçirebilirsiniz. Bununla birlikte her ekonomiye göre otel bulmak çok da zor değildir.
Son olarak ekleyelim ki Göbeklitepe hakkında bir diğer teori ise Göbeklitepe’nin gömülmesidir. Dairesel bir yapı içerisindeki toprak ve temizlenmiş kalıntılar Göbeklitepe’nin bilinçli bir şekilde kapatıldığını göstermektedir
Başka bir ifade ile Göbeklitepe insan eliyle, kasıtlı bir şekilde saklanmış olabilir. Ama Göbeklitepe neden gömüldü sorusuna verilebilecek bir cevap henüz yoktur. Bu mabed insanlık tarihi açısından oldukça önemli bir tarihi bölge olmaktadır. Bununla birlikte insanlığın ilk gizemleri hakkında bilgiler de vermektedir.
Göbeklitepe gezi rehberi ile bu tarihi mekanı gezmek hayatınızda bakış açınızı değiştirebilecek bir yerdir. Göbeklitepe gezi rehberi ile bu açık hava müzesi hakkında bilgiler verdik. Tac Mahal Gezisi Ve Tac Mahal Hikayesi hakkında bilgiler almak için linke tıklayınız.
