Maalesef ülkemizde her üç yetiÅkinden biri yüksek tansiyon hastası hatta yarısı rahatsızlıÄından haberi yoktur. Tansiyonu yükselten sebepler nelerdir? AraÅtırarak yazıyoruz.
ĆoÄunlukla kiÅilerin enseden baÅlayan baÅ aÄrısı, kulakta Ƨınlamaya ve uÄultuya, baÅ dƶnmesine neden olarak kendini gƶstermekte ve sinsice ilerleyerek kalp yetersizliÄine de zemin hazırlamaktadır.
ĆoÄu zaman Ƨevremizden tansiyonum yükseldi sƶzünü duyuyoruz. Belki sizin de zaman zaman tansiyonunuz yükseliyor. Tansiyon hastası olsanız da olmasanız da, tansiyonu yükselten sebepleri bilmekte fayda var.
Tansiyon Nedir?

Atardamarların iƧinde bulunan kan basıncına tansiyon denilmektedir. Kalbimizin kası kasıldıÄı zaman atardamarlara kan pompalanmakta olup bu sırada ƶlçülen basınƧ sistolik basınƧtır. Kalp kası gevÅediÄi zaman kan damarda durulur ki bu sırada ƶlçülen basınƧ diastolik basınƧtır.
Tansiyon ölçülürken sistolik (büyük) ve diyastolik (küçük) olarak kan basınçlarına bakılmaktadır. Tansiyon yüksek olmasına hipertansiyon denilir ki küçük olmasına ise hipotansiyon denilmektedir.
ĆokƧa sorulan birisi olan tansiyon hastaları hangi doktora gider sorusunun cevabı kardiyoloji bƶlümüdür.
Tansiyonu Yükselten Nedenler?
- YaÅ faktƶrü: YaÅın ilerlemesi ƶnemli bir faktƶrdür. Dünyada ve Türkiyeāde gƶrülme yaÅı giderek düÅüyor. Hususen hareketsiz ve stresli yaÅam, alkol ve sigara tüketimi, aÅırı kilo ƶzellikle santral obezite denilen gƶbek yaÄlanması ve tuz kullanımının Ƨok olması kan basıncı yüksek genƧ bir grubun ortaya Ƨıkmasına neden olmuÅ ve hipertansiyon gƶrülme aralıÄı artmıÅtır.
- Cinsiyet: Elli yaÅın altındaki insanlar ele alındıÄında erkeklerde daha Ƨok gƶrülür. 55 yaÅından sonrada kadınlarda gƶrülme sıklıÄı daha Ƨoktur.
- Genetik: Yüksek tansiyonda kalıtımda ƶnemli faktƶrdür. YaklaÅık %60 kiÅide ailede de tansiyon yüksekliÄi bulunmatadır.
- AÅırı kilo: Kilosu Ƨok fazla olanların yaklaÅık olara %40 civarında yüksek tansiyon bulunmaktadır
Diyabet – Åeker HastalıÄı: Åeker hastalarında yüksek tansiyon ƧokƧa Ƨıkmaktadır. - Ćok tuz tüketimi: Yüksek tansiyon Åikayeti olan Ƨok kiÅilerde tuz tüketiminin Ƨok olduÄu gƶrülüyor.
- Hareketsiz yaÅam: KiÅilerin hareketsiz bir yaÅam sürmesi yüksek tansiyona neden oluyor.
- Alkol tüketimi: Sık olarak ve Ƨok alkol alanlarda yüksek tansiyon gƶrülme sıklıÄı artar.
- Stres: Yüksek tansiyonun ortaya çıkmasına etken olan unsurlardan birisi de stres unsurudur.
- Uyku bozuklukları, yaÅam tarzı ve uzun süreli kullanılÅan bazı ilaƧlar da tansyonda ƶnemli bir etkendir.
Tansiyonu Ne DüÅürür?
Bu durumda kiÅinin ellerini, ayaklarını ve bileklerini soÄuk su ile yıkamak iyi gelecektir. Ayrıca tansiyonu yükselen birisinin bir limonu sıkarak ılık su ile iƧmesi kan basıncını düÅürebilir. Tuzsuz yoÄurt ile ayran, nar suyu, greyfurt suyu ve kekik suyu da tansiyon düÅürebilir.
Yüksek Tansiyona Ne İyi Gelir?

Yiyeceklere dikkat edilmelidir. Ćzellikle tuz tüketimine dikkat edilerek Ƨok tüketmemeye dikket edilmelidir. Daha Ƨok meyve, sebze ve tahıl tüketilmesi iyi olacaktır. Kan basıncının düzenlenleyen soÄan, sarımsak, posalı gıdalar, potasyum ve magnezyum iƧerikli besinler ƧokƧa tüketmelidir. KızartılmıŠgıdalardan, hamur iÅlerindan, iÅlenmiÅ et ürünlerinden ve sakatatlardan uzak durmak gerekir.
Alkol ve sigara tüketilmemeli ve egsersiz yapmaya ƶzen gƶsterilmelidir. En azından haftam-nın 3-4 günü yarım saat yürüyüŠyapmak tansiyonu yükselten Åeylere karÅı iyi olacaktır.
Tansyonu DüÅüren Yiyecekler?
TurunƧgiller ailesinden olan greyfurt, portakal ve limon gibi besinler yüksek tansiyon ve kalp hastalıÄını azaltarak kalp saÄlıÄına faydalı vitaminler ve mineraller iƧermektedir. Limonun iƧinde olan sitrik asit ve flavonoidler yüksek tansiyonu düÅürmede etkindir.
Az yaÄlı veya yaÄsız yoÄurt yüksek tansiyonu düÅürmeye yardımcı olan kalsiyum aƧısından zengindir.
Muz potasyum aƧısından zengin olup lif aƧısından da zengindir. Muz kan basıncını düzenler ve günde iki muz yemek yüksek tansiyonu düÅürmeye yardımcıdır.
Pancar ve Pancar suyu kan basıncını düÅüren nitrik oksit aƧısından zengindir. Kan basıncı seviyelerini yükseltmeye yardımcıdır.
SarımsaÄın iƧinde bulunan allisin bileÅiÄi kan basıncını düÅürmeye yardımcıdır. Allisin, sarımsak ezildiÄinde veya doÄrandıÄında aƧıÄa Ƨıkan bir bileÅik olup taze sarımsak tüketilmek en iyisidir.
Patates potasyum ve magnezyum aƧısından zengin olup kan basıncını düÅürmek iƧin yardımcı olur. Bununla beraber tatlı patates kalp ve baÄırsak saÄlıÄı iƧin de oldukƧa yararlıdır.
YaÄlı balıklar olan somon ve uskumru gibi balıklar, iltihabı azaltan ve kan basıncını düÅürmeye yardımcı olabilecek omega-3 yaÄ asitleri bakımından zengindir.
Brokoli kan basıncını düÅürmeye yardımcı olan kalsiyum, potasyum, magnezyum ve C vitamini aƧısından oldukƧa zengin bir besindir.
Tuzsuz kabak ƧekirdeÄi kan basıncını düÅüren magnezyum ve Ƨinko bakımından zengin bir besindir
ZeytinyaÄı kalorisi yüksektir. Lakin saÄlık aƧısından birƧok faydası yüksek tansiyondan muzdarip kadın hastalarda tercih edilmelmektedir.
Antep fıstıÄı hem besleyicidir hem kalp saÄlıÄı ve kan basıncının düzenlenmesi iƧin gerekli olan besin maddesi bakımından zengindir.
HavuƧ kan damarlarını gevÅetir ve iltihaplanmayı azaltır. Havucu ƧiÄ tüketmek yüksek tansiyonu düÅürmekte yardımcıdır.
Kereviz yüksek tansiyon üzerinde olumlu etkileri olan bir sebzedir. Kan damarlarını gevÅetmeye ve kan basıncı seviyelerini düÅürmeye yardımcı olabilen ftalid adı verilen bileÅikler vardır.
Tansiyonu Yükselten Yiyecekler?
Kafeinli yiyecekler Ƨay, kahve, yeÅil Ƨay, kola ve Ƨikolata yemek tansyonu yükseltebilir. Åayet tansyon proleminiz varsa kafein alımınından kaƧınmalı ve Ƨay ve kahve iƧmeyi sınırlamalısınız.
Bol tuzlu zeytin yemek iƧindeki tuz nedeniyle kan dolaÅımını hızlandırır ve tansiyonun yükselmesine neden olur. Yüksek tansiyon olanların tuzsuz zeytini tercih etmesi tavsiye edilmektedir.
Åayet yüksek tansiyonunuz varsa tuzlu ayrandan uzak durun. DüÅek tansyonu olan kiÅilere ƧoÄunlukla tuzlu ayran iƧmesi ƶnerilir ve halk arasında en Ƨok bilinen yƶntemdir. Sebebi tuzun kan dolaÅımını Ƨok kısa sürede düzenlemesidir. Yüksete ise tam tersi olacaÄından zararlıdır.
TurÅu ve turÅu suyu baÄırsak saÄlıÄı aƧısından Ƨok faydalıdır. TurÅunun iƧerisinde Ƨok fazla tuz bulunmaktadır. Bu da yüksel tansiyona zararlı olmaktadır. Bu nedenle hipertansiyon hastalarının turÅu ve turÅu suyu tüketmemesi ƶnemlidir.
ĆokƧa ıspanak yememek. Ispanakta bol miktarda demir ve magnezyum saÄlıklı bir besindir. Yapılan araÅtırmalarda uzun vadede düÅük tansiyona iyi gelirken yüksek tansiyonu tetiklediÄi gƶrülmüÅtür.
Biberiye süs bitkisi olup kan dolaÅımını hızlandırdıÄından tansiyonu yükselten besinler arasında bulunmaktadır.
Kuru üzüm ve bal tansiyonu yükselten bir besinler arasında bulunmaktadır. Hem alkol ve Sigara hücrelere zarar veren maddelerin oluÅumunu hızlandırır ve kan basıncının artmasına sebep olurlar.
Tansiyonu yükselten tereyaÄı, iƧ yaÄı, kuyruk yaÄı, margarin gibi hayvansal yaÄları tüketmemeleri tavsiye edilmektedir. Bu yaÄlar yerine zeytinyaÄı tüketmek daha iyidir.
Åekerli yiyecekler de unlu ve tuzlu besinler gibi kan basıncını yükselterek tansiyonu tetiklemektedirler. Hem Paketli Ćrünler ve Fast Food Yiyeceklerinde olan katkı maddeleri, tuz ve Åeker kan dolaÅımını yükselttiÄinden tansiyonu tetiklemektedir.
Bir Uyarı: Burada yazılanlar genel bilgiler olup kesin tanı ve tedavi iƧin bir saÄlık kuruluÅuna baÅvurmalısınız.