Maalesef ülkemizde her üç yetişkinden biri yüksek tansiyon hastası hatta yarısı rahatsızlığından haberi yoktur. Tansiyonu yükselten sebepler nelerdir? Araştırarak yazıyoruz.
Çoğunlukla kişilerin enseden başlayan baş ağrısı, kulakta çınlamaya ve uğultuya, baş dönmesine neden olarak kendini göstermekte ve sinsice ilerleyerek kalp yetersizliğine de zemin hazırlamaktadır.
Çoğu zaman çevremizden tansiyonum yükseldi sözünü duyuyoruz. Belki sizin de zaman zaman tansiyonunuz yükseliyor. Tansiyon hastası olsanız da olmasanız da, tansiyonu yükselten sebepleri bilmekte fayda var.
Tansiyon Nedir?
Atardamarların içinde bulunan kan basıncına tansiyon denilmektedir. Kalbimizin kası kasıldığı zaman atardamarlara kan pompalanmakta olup bu sırada ölçülen basınç sistolik basınçtır. Kalp kası gevşediği zaman kan damarda durulur ki bu sırada ölçülen basınç diastolik basınçtır.
Tansiyon ölçülürken sistolik (büyük) ve diyastolik (küçük) olarak kan basınçlarına bakılmaktadır. Tansiyon yüksek olmasına hipertansiyon denilir ki küçük olmasına ise hipotansiyon denilmektedir.
Çokça sorulan birisi olan tansiyon hastaları hangi doktora gider sorusunun cevabı kardiyoloji bölümüdür.
Tansiyonu Yükselten Nedenler?
- Yaş faktörü: Yaşın ilerlemesi önemli bir faktördür. Dünyada ve Türkiye’de görülme yaşı giderek düşüyor. Hususen hareketsiz ve stresli yaşam, alkol ve sigara tüketimi, aşırı kilo özellikle santral obezite denilen göbek yağlanması ve tuz kullanımının çok olması kan basıncı yüksek genç bir grubun ortaya çıkmasına neden olmuş ve hipertansiyon görülme aralığı artmıştır.
- Cinsiyet: Elli yaşın altındaki insanlar ele alındığında erkeklerde daha çok görülür. 55 yaşından sonrada kadınlarda görülme sıklığı daha çoktur.
- Genetik: Yüksek tansiyonda kalıtımda önemli faktördür. Yaklaşık %60 kişide ailede de tansiyon yüksekliği bulunmatadır.
- Aşırı kilo: Kilosu çok fazla olanların yaklaşık olara %40 civarında yüksek tansiyon bulunmaktadır
Diyabet – Şeker Hastalığı: Şeker hastalarında yüksek tansiyon çokça çıkmaktadır. - Çok tuz tüketimi: Yüksek tansiyon şikayeti olan çok kişilerde tuz tüketiminin çok olduğu görülüyor.
- Hareketsiz yaşam: Kişilerin hareketsiz bir yaşam sürmesi yüksek tansiyona neden oluyor.
- Alkol tüketimi: Sık olarak ve çok alkol alanlarda yüksek tansiyon görülme sıklığı artar.
- Stres: Yüksek tansiyonun ortaya çıkmasına etken olan unsurlardan birisi de stres unsurudur.
- Uyku bozuklukları, yaşam tarzı ve uzun süreli kullanılşan bazı ilaçlar da tansyonda önemli bir etkendir.
Tansiyonu Ne Düşürür?
Bu durumda kişinin ellerini, ayaklarını ve bileklerini soğuk su ile yıkamak iyi gelecektir. Ayrıca tansiyonu yükselen birisinin bir limonu sıkarak ılık su ile içmesi kan basıncını düşürebilir. Tuzsuz yoğurt ile ayran, nar suyu, greyfurt suyu ve kekik suyu da tansiyon düşürebilir.
Yüksek Tansiyona Ne İyi Gelir?
Yiyeceklere dikkat edilmelidir. Özellikle tuz tüketimine dikkat edilerek çok tüketmemeye dikket edilmelidir. Daha çok meyve, sebze ve tahıl tüketilmesi iyi olacaktır. Kan basıncının düzenlenleyen soğan, sarımsak, posalı gıdalar, potasyum ve magnezyum içerikli besinler çokça tüketmelidir. Kızartılmış gıdalardan, hamur işlerindan, işlenmiş et ürünlerinden ve sakatatlardan uzak durmak gerekir.
Alkol ve sigara tüketilmemeli ve egsersiz yapmaya özen gösterilmelidir. En azından haftam-nın 3-4 günü yarım saat yürüyüş yapmak tansiyonu yükselten şeylere karşı iyi olacaktır.
Tansyonu Düşüren Yiyecekler?
Turunçgiller ailesinden olan greyfurt, portakal ve limon gibi besinler yüksek tansiyon ve kalp hastalığını azaltarak kalp sağlığına faydalı vitaminler ve mineraller içermektedir. Limonun içinde olan sitrik asit ve flavonoidler yüksek tansiyonu düşürmede etkindir.
Az yağlı veya yağsız yoğurt yüksek tansiyonu düşürmeye yardımcı olan kalsiyum açısından zengindir.
Muz potasyum açısından zengin olup lif açısından da zengindir. Muz kan basıncını düzenler ve günde iki muz yemek yüksek tansiyonu düşürmeye yardımcıdır.
Pancar ve Pancar suyu kan basıncını düşüren nitrik oksit açısından zengindir. Kan basıncı seviyelerini yükseltmeye yardımcıdır.
Sarımsağın içinde bulunan allisin bileşiği kan basıncını düşürmeye yardımcıdır. Allisin, sarımsak ezildiğinde veya doğrandığında açığa çıkan bir bileşik olup taze sarımsak tüketilmek en iyisidir.
Patates potasyum ve magnezyum açısından zengin olup kan basıncını düşürmek için yardımcı olur. Bununla beraber tatlı patates kalp ve bağırsak sağlığı için de oldukça yararlıdır.
Yağlı balıklar olan somon ve uskumru gibi balıklar, iltihabı azaltan ve kan basıncını düşürmeye yardımcı olabilecek omega-3 yağ asitleri bakımından zengindir.
Brokoli kan basıncını düşürmeye yardımcı olan kalsiyum, potasyum, magnezyum ve C vitamini açısından oldukça zengin bir besindir.
Tuzsuz kabak çekirdeği kan basıncını düşüren magnezyum ve çinko bakımından zengin bir besindir
Zeytinyağı kalorisi yüksektir. Lakin sağlık açısından birçok faydası yüksek tansiyondan muzdarip kadın hastalarda tercih edilmelmektedir.
Antep fıstığı hem besleyicidir hem kalp sağlığı ve kan basıncının düzenlenmesi için gerekli olan besin maddesi bakımından zengindir.
Havuç kan damarlarını gevşetir ve iltihaplanmayı azaltır. Havucu çiğ tüketmek yüksek tansiyonu düşürmekte yardımcıdır.
Kereviz yüksek tansiyon üzerinde olumlu etkileri olan bir sebzedir. Kan damarlarını gevşetmeye ve kan basıncı seviyelerini düşürmeye yardımcı olabilen ftalid adı verilen bileşikler vardır.
Tansiyonu Yükselten Yiyecekler?
Kafeinli yiyecekler çay, kahve, yeşil çay, kola ve çikolata yemek tansyonu yükseltebilir. Şayet tansyon proleminiz varsa kafein alımınından kaçınmalı ve çay ve kahve içmeyi sınırlamalısınız.
Bol tuzlu zeytin yemek içindeki tuz nedeniyle kan dolaşımını hızlandırır ve tansiyonun yükselmesine neden olur. Yüksek tansiyon olanların tuzsuz zeytini tercih etmesi tavsiye edilmektedir.
Şayet yüksek tansiyonunuz varsa tuzlu ayrandan uzak durun. Düşek tansyonu olan kişilere çoğunlukla tuzlu ayran içmesi önerilir ve halk arasında en çok bilinen yöntemdir. Sebebi tuzun kan dolaşımını çok kısa sürede düzenlemesidir. Yüksete ise tam tersi olacağından zararlıdır.
Turşu ve turşu suyu bağırsak sağlığı açısından çok faydalıdır. Turşunun içerisinde çok fazla tuz bulunmaktadır. Bu da yüksel tansiyona zararlı olmaktadır. Bu nedenle hipertansiyon hastalarının turşu ve turşu suyu tüketmemesi önemlidir.
Çokça ıspanak yememek. Ispanakta bol miktarda demir ve magnezyum sağlıklı bir besindir. Yapılan araştırmalarda uzun vadede düşük tansiyona iyi gelirken yüksek tansiyonu tetiklediği görülmüştür.
Biberiye süs bitkisi olup kan dolaşımını hızlandırdığından tansiyonu yükselten besinler arasında bulunmaktadır.
Kuru üzüm ve bal tansiyonu yükselten bir besinler arasında bulunmaktadır. Hem alkol ve Sigara hücrelere zarar veren maddelerin oluşumunu hızlandırır ve kan basıncının artmasına sebep olurlar.
Tansiyonu yükselten tereyağı, iç yağı, kuyruk yağı, margarin gibi hayvansal yağları tüketmemeleri tavsiye edilmektedir. Bu yağlar yerine zeytinyağı tüketmek daha iyidir.
Şekerli yiyecekler de unlu ve tuzlu besinler gibi kan basıncını yükselterek tansiyonu tetiklemektedirler. Hem Paketli Ürünler ve Fast Food Yiyeceklerinde olan katkı maddeleri, tuz ve şeker kan dolaşımını yükselttiğinden tansiyonu tetiklemektedir.
Bir Uyarı: Burada yazılanlar genel bilgiler olup kesin tanı ve tedavi için bir sağlık kuruluşuna başvurmalısınız.
